آقای دکتر مجید فلاحی مجری طرح تحقیقاتی با عنوان " بررسی ارتباط بین درد گردن و مچ دست/دست بر قدرت چنگش دست شاغلین شرکت پخش فراورده های نفتی شهرستان سبزوار سال 1401 " درگفتگو با روابط عمومی دانشگاه به تشریح این طرح پرداخت.

باتشکر از جنابعالی  با معرفی خود در مورد حوزه ی فعالیت و سوابق علمی پژوهشی ، اجرایی خو د توضیح بفرمایید:

اینجانب مجید فلاحی هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار دانشکده بهداشت در حال حاضر مدیرگروه این رشته هستم. بنده در حوزه های ارگونومی شناختی و فیزیکی و عوامل زیان آور فیزیکی محیط کار فعالیت علمی و پژوهشی انجام می­دهم. تاکنون حدود 30 مقاله در مجلات معتبر داخلی و بین المللی به چاپ رسانده ام.

 دلیل اصلی شما برای انتخاب این پژوهش چه بوده و چه کسانی دراین تحقیق شما رایاری کردند؟

انجام وظیفه حمل و جابجایی بار دو عامل خطر تکرار و وضعیت های کاری نامناسب را به کارگران در شرکت پخش فرآورده های نفتی تحمیل می­کرد و آنها از درد گردن و مچ دست/دست شکایت داشتند، از اینرو بر آن شدیم تا به ارتباط درد گردن و مچ دست/دست با قدرت چنگش دست شاغلین بپردازیم. در این مطالعه سه نفر از دانشجویان کارشناسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در انجام این تحقیق همکاری داشتند.

پژوهش تان را معرفی کرده و با معرفی ویژگی ها و نوآوری ها درخصوص موضوعات و محورهای آن توضیح دهید :

طرح تحقیقاتی من با عنوان " بررسی ارتباط بین درد گردن و مچ دست/دست بر قدرت چنگش دست شاغلین شرکت پخش فراورده های نفتی شهرستان سبزوار سال 1401 "  است  . لازم به ذکر می باشد که درد گردن و درد مچ دست/دست، از مشکلات شایع در بین شاغلین، به‌ویژه افرادی که فعالیت تکراری دستی زیاد دارند یا در وضعیت‌های نامطلوب می کنند،  می باشد . قدرت چنگش دست یکی از شاخص‌های عملکردی مهم عضو فوقانی بدن است و کاهش آن می‌تواند بر بهره‌وری کاری، کارایی و ریسک آسیب شغلی اثر منفی بگذارد. در شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، شاغلین ممکن است به‌دلیل شرایط کاری (مانند بلند کردن بسته‌ها، جابه‌جایی، وضعیت‌های ثابت یا تکراری) بیشتر دچار درد گردن و مچ دست / دست شوند، بنابراین بررسی ارتباط این دردها با قدرت چنگش دست، از نظر علمی و عملی اهمیت دارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط بین درد گردن و مچ دست/دست با قدرت چنگش دست در بین شاغلین شرکت پخش فرآورده های نفتی شهرستان سبزوار است.

در مورد ویژگی‌ها و نوآوری‌های پژوهش می توان به موارد زیر اشاره کرد

1.      بسیاری از مطالعات پیشین روی کارمندان اداری، کاربران کامپیوتر، یا کارکنان مراقبت سلامت انجام شده‌اند. در حالی که کار در شرکت پخش فرآورده نفتی – با فعالیت فیزیکی، بلند کردن، حمل و نقل، تکرار بارگذاری – دارای شرایط کاری متفاوت است. بنابراین، این پژوهش می‌تواند شکاف دانش در مورد این جمعیت خاص را پر کند.

2.      با سنجش قدرت چنگش با استفاده از داینامومتر، این پژوهش علاوه بر خود گزارشی درد، یک شاخص عینی عملکردی ارائه می‌دهد. این باعث افزایش اعتبار نتایج می‌شود.

3.         نتایج این مطالعه می‌تواند برای طراحی مداخلات پیشگیرانه در محیط کار شرکت استفاده شود؛ مثل بهینه‌سازی و اصلاح وضعیت کاری، طراحی دوره‌های تمرینی برای بهبود وضعیت گردن، یا توصیه‌هایی برای استراحت یا تجهیزات کمکی (مثلاً دستگیره‌های ارگونومیک، استراحت‌های منظم.)

محورهای پژوهش شامل  شیوع درد گردن و مچ دست/دست در جمعیت مورد مطالعه ، اندازه‌گیری چنگش دست با داینامومتر در شرایط استاندارد ، مقایسه قدرت چنگش بین افراد دارای درد و فاقد درد و در نهایت ارتباط بین درد و قدرت چنگش دست می باشد .

آیا این پژوهش به مرحله اجرا و یا بهره برداری درآمده است؟

بله . این طرح باعث افزایش آگاهی کارکنان و نیز باعث متقاعد شدن سیستم ایمنی بهداشت شرکت نفت به انجام مداخلات  ارگونومیک مورد نیاز شده است .

این طرح پژوهشی چه گره ای از مشکلات مردم باز خواهد کرد؟

این طرح پژوهشی می‌تواند چند گره مهم از مشکلات مردم (به ویژه شاغلین صنایع) را باز کند و پیامدهای ارزشمندی داشته باشد نتایج نشان داد کارگرانی که دچار درد گردن یا درد مچ و دست هستند، قدرت چنگش کمتری دارند. این موضوع اهمیت توجه به ارگونومی محیط کار را افزایش می‌دهد و می‌تواند با اقداماتی مانند طراحی مناسب ایستگاه کار، استراحت‌های منظم و آموزش وضعیت بدنی به کاهش آسیب‌ها کمک کند. بر اساس یافته‌ها می‌توان برنامه‌های پیشگیرانه و مداخلات هدفمند شامل تمرینات تقویتی و کششی برای گردن و مچ طراحی کرد. کاهش درد موجب بهبود عملکرد دست و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی و کاهش مشکلات روانی ناشی از درد مزمن می‌شود. همچنین کاهش آسیب‌های اسکلتی‌–‌عضلانی می‌تواند هزینه‌های درمانی و غیبت کاری را کاهش داده و بهره‌وری سازمان را افزایش دهد. این نتایج می‌تواند مبنایی برای آگاهی‌بخشی، آموزش‌های ارگونومیک و تقویت فرهنگ کار ایمن در محیط‌های کاری باشد

درمورد خروجی ها ودستاوردهای طرح توضیح دهید:

چاپ یک مقاله در مجله International Journal Of Occupational Hygiene

انتظار شما از مسئولین در زمینه حمایت و یا توسعه فعالیتها ی مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد میکنید؟

انتظاراتی که دارم اینست که مسئولان باید اهمیت دردهای اسکلتی‌عضلانی را جدی گرفته و برنامه‌ای برای پیشگیری و مدیریت آن طراحی کنند. تشکیل کارگروه ارگونومی، سرمایه‌گذاری در تجهیزات و ارزیابی‌های تخصصی، آموزش کارکنان و فرهنگ‌سازی درباره سلامت شغلی ضروری است. همچنین پایش مستمر اثر اقدامات و تدوین سیاست‌های حمایتی مانند استراحت‌های منظم و دسترسی به فیزیوتراپی یا مشاور بهداشت حرفه ای ، به کاهش فشارهای کاری و ارتقای سلامت کارکنان کمک می‌کند

   اما درمورد راهکارها اینکه برای کاهش دردهای گردن و مچ و پیشگیری از آسیب‌های اسکلتی‌–‌عضلانی، ابتدا لازم است ارگونومی محیط کار بررسی و اصلاح شود؛ شامل تنظیم ارتفاع میز، طراحی مناسب ابزار و قرارگیری صحیح تجهیزات. استفاده از ابزارهای ارگونومیک و تکیه‌گاه‌های بازو می‌تواند فشار تکراری بر دست و مچ را کاهش دهد. برگزاری برنامه‌های منظم تمرینات کششی و تقویتی ویژه نواحی گردن، ساعد و مچ، و فراهم کردن امکان مراجعه کارکنان دارای درد به فیزیوتراپی، نقش مهمی در کاهش آسیب‌ها دارد. چرخش وظایف بین کارکنان از وارد شدن فشار مداوم به یک ناحیه جلوگیری می‌کند. همچنین پایش دوره‌ای سلامت کارکنان از جمله اندازه‌گیری قدرت چنگش و ثبت دردهای گزارش‌شده به تشخیص زود هنگام مشکلات کمک می‌کند. مدیریت باید سیاست‌هایی برای رسیدگی سریع به شکایات درد و ثبت روند بهبود داشته باشد. استفاده از فناوری‌های نظارتی مانند حسگرهای حرکتی نیز در صورت وجود بودجه می‌تواند ریسک‌های ارگونومیک را بهتر شناسایی کند. در نهایت، انجام تحلیل هزینه–فایده نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در اقدامات ارگونومیک در بلندمدت موجب صرفه‌جویی اقتصادی و افزایش بهره‌وری می‌شود.

اگر توضیحی درخصوص برنامه ها و اهداف آینده تان دارید بفرمایید :

من به عنوان یک پژوهشگر انتظار دارم که یافته‌های تحقیق به صورت عملی در شرکت مورد استفاده قرار گیرد، نه اینکه در پرونده بماند. مسئولان باید اقدامات پیشگیرانه و مداخلات ارگونومیک را جدی بگیرند، چون این کار هم سلامت کارکنان را بهبود می‌دهد و هم منافع اقتصادی برای شرکت دارد. مهم است که این اقدامات به صورت مستمر و نه یک بار اجرایی شوند . نظارت، ارزیابی و بازخورد دوره‌ای کلید ماندگاری تاثیر مثبت است. همچنین، ایجاد فرهنگ سازمانی که به سلامت کارکنان اولویت می‌دهد، بسیار مهم است؛ کارکنان باید احساس کنند که مسئولین شرکت واقعاً به سلامت‌ آنها اهمیت می‌دهند و حمایت می­کنند.

از فرصتی که دراختیار ما قراردادید متشکریم .