با توجه به فرارسیدن ایام محرم و صفر، عدم رعایت موازین بهداشتی در توزیع نذورات میتواند احتمال بروز بیماریهای مرتبط با آب و غذا را افزایش دهد، این درحالیست که با رعایت نکاتی ساده، اما پر اهمیت میتوان ضمن افزایش امنیت مواد غذایی از بروز مسمومیتهای غذایی احتمالی جلوگیری کرد.
1- هرگونه پخت و پز باید در مکانهایی با شرایط بهداشتی انجام شود و تمامی افراد درگیر در توزیع آب، چای و غذا باید دارای کارت بهداشت معتبر بوده و رعایت بهداشت فردی در هنگام ارائه خدمت ضروری است.
2- مواد خام مصرفی باید سالم و بهداشتی باشد، توصیه میشود از مواد غذایی بستهبندی شدهای که مورد تایید وزارت بهداشت است، استفاده شود.
3- ضروری است احشام مورد استفاده برای ذبح و قربانی از مراکز مجاز مورد تایید دامپزشکی تهیه شوند.
4- نمک و روغن مورد استفاده در نذورات برای تهیه و پخت غذا، برنج و همچنین مصرف روی سفرهها باید از نمکهای بستهبندی یددار تصفیه شده دارای مجوز ساخت از سازمان غذا ودارو و از روغنهای دارای مجوز ساخت از سازمان غذا و دارو با ترانس پایین استفاده شود.
5- ظروف مورد استفاده در نذریها، در طبخ غذاها باید از ظروف مناسب در آشپزی استفاده شود و پس از هر بار طبخ مواد غذایی به نحو مطلوب ظروف و تجهیزات شست و شو شود.
6- ضروری است در هنگام توزیع غذا، از راه رفتن افراد توزیع کننده غذا بر روی سفرهها خودداری شود.
7- افراد باید از نگهداری مواد غذایی پخته شده در دمای محیط به مدت طولانی یعنی حداکثر دو ساعت، خودداری کنند و در صورت الزام به نگهداری بیشتر از دو ساعت، باید مواد غذایی پخته در زیر چهار درجه سانتی گراد یا بالای ۶۳درجه سانتی گراد و روی شمعک گاز نگهداری شوند تا درجه حرارت ماده غذایی به زیر ۶۳ درجه نرسد.
8- در برخی از مراسمها غذا را چند ساعت قبل از مصرف عزاداران به اشتباه بستهبندی میکنند، اینکار باعث به خطر افتادن سلامت عزاداران میشود و ضروری است از بسته بندی غذا بیش از دو ساعت قبل از مصرف خودداری شود.
9- تاکید بر خودداری از نگهداری مواد غذایی خام و پخته شده در مجاورت هم در داخل یخچال و یا سردخانه، در صورت توزیع سبزی و سالاد، رعایت مراحل چهارگانه سالم سازی الزامی است و توصیه میشود از سالاد و سبزی بسته بندی شده با پروانه ساخت از وزارت بهداشت استفاده شود.
10- نحوه استفاده درست از ظروف یکبار مصرف در صورت استفاده از ظروف یکبار مصرف برای توزیع چای و مواد غذایی گرم، بهتر است از ظروف یکبارمصرف بر پایه گیاهی، سلولزی و آلومینیومی استفاده شود. استفاده از ظروف یکبار مصرف پلی استایرینی برای موادغذایی و نوشیدنی گرم وداغ (بالای۶۵درجه سانتی گراد) مناسب نیست.
11- ظروف چندبار مصرف که برای توزیع آب، چای و مواد غذایی استفاده میشود، باید مستمر شستشو و گندزدایی شوند.
12- بهتر است در توزیع آب و شربت در بین دستههای عزاداری و یا در مراسم از لیوان یکبار مصرف استفاده شود.
13- عدم مصرف دخانیات در مکانهای مسقف، ضروری است با نصب تابلوها و یا اطلاعیه، ممنوعیت استعمال دخانیات و جمعآوری زیر سیگاریها، از استعمال مواد دخانی در محلهای مسقف جلوگیری شود.
14- درباره بهداشت سرویسهای بهداشتی مکانهای عزاداری یادآورمی گردددر سرویسهای بهداشتی ضمن رعایت نظافت، باید نسبت به شستشو و گندزدایی مستمر و نصب سیستم لوله کشی مایع دستشویی و یا نصب جای مایع محتوی مایع دستشویی اقدام شود.
15- درباره پسماندهای تولید شده در این ایام سوگواری پسماندهای تولید شده باید به شکل بهداشتی جمع آوری، انتقال و دفع شوند و ضروری است در کنار هر ایستگاه صلواتی سطل یا کیسه جهت جمع آوری مرتب ظروف و لیوانهای یکبار مصرف استفاده شده نگهداری شود.
16- بهتر است تا حد امکان از نوشیدنیهای پک شده برای نذورات استفاده شود و در صورت تهیه نوشیدنیهای باز از فرو بردن لیوان و پارچ به داخل ظروفی که آب و شربت داخل آن است، جلوگیری شود.
17- برای خنک کردن نوشیدنی باید از یخ های بسته بندی بهداشتی استفاده شود، زیرا یخ های قالبی فاقد شرایط بهداشتی هستند.
شهروندان در صورت بروز هرگونه مسمومیت غذایی و یا شکایت بهداشتی میتوانند با شماره ۱۹۰ تماس گرفته و موضوع را از این طریق پیگیری کنند.
معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
واحد مهندسی بهداشت محیط و مدیریت خطر بلایا و حوادث
